Collageen

Betekenis van collageen

Heel simpel gezegd is collageen eiwit dat is opgebouwd uit diverse aminozuren. Collageen bestaat uit maar liefst achttien soorten aminozuren, waarvan proline, glycine en hydroxyproline de belangrijkste zijn. Deze drie aminozuren hebben maar liefst een aandeel van zo’n 55 procent!

Verschillende typen collageen

Van collageen zijn er bovendien verschillende types. In totaal zijn er 28 verschillende soorten collageen met ieder weer een andere functie en plek in het lichaam. De bekendste soorten zijn collageen type 1, 2 en 3 (ook wel aangeduid als I, II, en III).

• Collageen type 1: huid, pezen, ligamenten (gewrichtsbanden), hoornvliezen, bloedvaten en botten
• Collageen type 2: kraakbeen
• Collageen type 3: huid en bloedvaten

Zoals je ziet, komt collageen type 1 in het grootste aantal weefsels voor. Meer dan 90% van het collageen in het lichaam bestaat uit type 1 en 3. 

Waar zit collageen in?

Collageen wordt aangemaakt door het lichaam. Naast diverse diersoorten, kunnen mensen dus ook zelf collageen aanmaken. In het dierenrijk vind je collageen vooral terug in:

• runderen
• vissen
• varkens
• kippen

Dit zijn dan ook vaak de bronnen voor een collageen supplement. Vis collageen en runder collageen zijn doorgaans het populairst. Collageen wordt gewonnen uit de weefsels van het lichaam, zoals ligamenten (gewrichtsbanden), pezen, huid en botten. 

Gehydrolyseerd collageen of collageen peptiden

De productie van collageen gebeurt doorgaans uit het weefsel van een bepaalde diersoort. Collageen wint men uit de restproducten van het dier, nadat ze zijn bewerkt voor de vleesproductie. 

Meestal is dit de huid, maar vaak ook botjes en ander weefsel waar men de eiwitten uit extraheert. Door middel van enzymatische bewerking (hydrolysatie) worden deze eiwitmoleculen opgebroken in kleinere stukken. Dit betekent simpelweg dat men natuurlijke enzymen gebruikt, die de lange aminozuurketens opknippen in kleinere aminozuurketens. Hieruit ontstaan kortere collageen peptiden. Dit noemen we ook wel gehydrolyseerd collageen, of collageen hydrolysaat. Deze kleinere collageen peptiden zijn bovendien beter opneembaar voor de darmen.

In supplementen resulteert dit vaak in een collageen poeder, wat makkelijk oplost in elke drank. Zo kun je eenvoudig een dagdosering collageen drinken. 

Als mensen maken we collageen dus zelf aan, alleen neemt die aanmaak sterk af na het 25^e levensjaar. Dit is de reden dat we collageen poeder supplementen gebruiken. Deze worden gemaakt op basis van bepaalde diersoorten die ook rijk zijn aan collageen.

Vlees als collageenbron

Je kunt collageen uit voeding binnenkrijgen door vlees te eten. Vooral rund-, varkens- en kippenvlees bevatten collageen. Ook bouillon op basis van botten is er rijk aan. Echter zit de meeste collageen in de delen die we doorgaans niet eten: 

• botten
• pezen
• huiden
• schubben (van vissen)

Met de inname van vlees is de hoeveelheid collageen die je binnenkrijgt dus beperkt. Krijg je de kriebels van bottenbouillon of visgraten? Dan kan een supplement uitkomst bieden.

Collageen komt voor in diverse weefsels in ons lichaam, en heeft daarom ook verschillende functies. Aan de ene kant heeft het te maken met de locatie van het collageen, en aan de andere kant hangt het ook samen met andere nutriënten.

Bijvoorbeeld vitamine C. De bekende weerstandsvitamine is namelijk van belang voor de vorming van collageen, en dus ook voor de werking en functie in het lichaam.*

Collageen & huid

Eén van de bekendste functies van collageen heeft betrekking op de huid. Zoals eerder genoemd, neemt onze collageenaanmaak na ons 25^e levensjaar af. Hierdoor wordt de elasticiteit van de huid minder en ontstaan er fijne lijntjes en rimpels. Collageensuppletie kan dan ondersteuning bieden. Het hydrateert namelijk de huid en maakt het de huid van binnenuit mooier. Ook hier is er sprake van een samenwerking met vitamine C. De weerstandsvitamine draagt bij aan de vorming van collageen dat helpt om de huid (van binnenuit) te versterken.* 

Collageen in botten & gewrichten

In zowel botweefsel als kraakbeen is collageen ruim vertegenwoordigd. De vorming van collageen is daardoor belangrijk voor de samenstelling en instandhouding van sterke botten.* Daarnaast speelt het een rol bij de aanmaak, opbouw en het behoud van kraakbeen.*

Collageen in de bloedvaten, tanden en tandvlees

Daarnaast is collageen eveneens ruim vertegenwoordigd in de weefsels van bloedvaten, de tanden en het tandvlees. 

Collageen supplementen bestaan in alle soorten en maten. Doorgaans in een collageen poeder dat je zelf in water op kunt lossen, of een kant-en-klare collageen drank. Daarnaast zijn er collageen pillen of collageen tabletten, en zelfs collageen crème voor lokale toepassing. 

Uiteindelijk gaat het echter om de hoeveelheid pure collageen die in het supplement verwerkt zit. Soms hebben bepaalde supplementen namelijk meer onnodige toevoegingen, wat afdoet aan de werkzaamheid. Hierdoor moet je er vaak ook meer van gebruiken voor hetzelfde resultaat.

Doseringen collageen: wetenschappelijk onderzoek

Er is veel wetenschappelijk onderzoek naar collageen gedaan waaruit blijkt dat de gemiddelde toegepaste dosering tussen de 5 en de 10 gram per dag ligt. Voor een gemiddeld supplement wordt doorgaans rond de 10 gram aangehouden.

Er kunnen diverse oorzaken zijn voor lage collageengehaltes. De mogelijke oorzaken op een rijtje:

• Veroudering: hierdoor neemt de productie van collageen af in het lichaam
• Suiker: suiker kan schadelijke stoffen in het lichaam activeren die collageenvezels onschadelijk maken
• Te veel UV-licht: de UV-straling in onder andere zonlicht is een grote oorzaak van huidveroudering. Ook beschadigt UV de collageenvezels
• Roken: nicotine zorgt voor de afbraak van vitamine C, een belangrijke bouwstof van collageen
• Vrije radicalen: deze moleculen die ontstaan door oxidatie kunnen gezonde cellen beschadigen, waaronder de cellen die collageen aanmaken

Nu je weet hoeveel collageen je per dag in kunt nemen, is de logische vervolgvraag of collageen bijwerkingen heeft. Over het algemeen is dat niet het geval. Dit heeft ermee te maken dat we zelf ook collageen aanmaken; ons lichaam is dus bekend met de stof. Bovendien komt het van een natuurlijk bron, namelijk dieren. Zowel de World Health Organization (WHO) als de Europese Commissie hebben collageen als veilig bestempeld. 

Waarschuwing voor gehydrolyseerd collageen

Het kan echter voorkomen dat een enkeling er gevoelig voor is. Uit onderzoek blijkt een sporadische melding van milde buikproblemen, zoals een opgeblazen gevoel. Mocht je toch ongemak ondervinden na het nemen van een supplement, raadpleeg dan altijd een arts of professional. 

Collageen komt in principe alleen voor in dierlijke bronnen. Als je pescotariër bent is vis collageen poeder nog een uitkomst, iets wat helaas geen optie is voor vegetariërs of veganisten. Maar niet getreurd: er bestaat ook zoiets als een plantaardig collageen alternatief, een ware collageen booster.

Op het moment dat we de juiste bouwstoffen voor collageen binnenkrijgen is ons lichaam in staat om zelf collageen aan te maken. Collageen bestaat uit verschillende aminozuren die ook terug te vinden zijn in plantaardige producten. De voornaamste aminozuren in collageen zijn glycine, proline en hydroxyproline. Voor een hoogwaardige vegan collageen booster is het echter belangrijk om het aminozuurprofiel van humaan collageen zo goed mogelijk na te bootsten.

Daarnaast bestaan er stoffen die bijdragen aan de lichaamseigen aanmaak van collageen. Zo is vitamine C van belang voor de vorming van collageen wat het een belangrijke hulpstof in het proces maakt.* Een vegan collageen booster is dan ook niet compleet zonder deze belangrijke vitamine.

Nutriënten zoals zink en vitamine D hebben ook zo hun plek in een plantaardig collageen alternatief. Zink speelt bijvoorbeeld een rol bij het opbouwen van lichaamseiwit en is goed voor huid, haar en nagels.* Vitamine D is belangrijk voor de spieren en ondersteunt de botten.*

Voor welk collageen supplement moet je nu kiezen: rund, vis of vegan? En waar moet je op letten bij deze soorten collageen? We zetten hieronder een aantal tips voor je op een rijtje.

Rund, vis of vegan?

Onze runder- en viscollageen ontlopen elkaar niet zo veel. De werkzaamheid van beide producten is nagenoeg hetzelfde. Zo zijn ze allebei verkrijgbaar als gehydrolyseerd collageen en bevatten ze een puurheid van 99%. Hierdoor worden ze goed opgenomen in het lichaam en zijn ze gemakkelijk in te nemen in drankjes, soep of een bakje yoghurt.

Viscollageen bevat meer type 1 collageen dan rundercollageen, waardoor het dichter in de buurt komt van menselijk collageen. Rundercollageen bevat daarentegen weer meer van de belangrijkste bestandsdelen van collageen – proline, glycine en hydroxyproline. 

De keuze hangt dus voornamelijk af van jouw dieetwensen. Eet jij geen vlees? Dan kun je kiezen voor viscollageen. Heb jij wellicht een allergie voor vis en schaaldieren? Dan ben je beter af met rundercollageen.

Als vegetariër of veganist kun je kiezen voor onze Vegan Collageen Builder. Alhoewel we dit dus niet officieel als collageen zien, is het is wel bewezen dat het de lichaamseigen collageenproductie stimuleert. Onze plantaardige variant is verkrijgbaar in tabletvorm. De werking van collageen in tabletten is hetzelfde als in poedervorm.

Aminozuurprofiel

Of jij nou voor rundercollageen, viscollageen of een vegan collageen booster gaat, het is altijd belangrijk om te letten op het aminozuurprofiel van het product. De onderlinge verhoudingen tussen deze aminozuren kunnen nog wel eens verschillen.

Waar moet je dan precies op letten? Belangrijk zijn de drie hoofdaminozuren in collageen:

• Hydroxyproline
• Proline
• Glycine

Vooral hydroxyproline is hierin belangrijk: dit vind je namelijk specifiek terug in collageen, maar weinig in andere soorten eiwitten. Daarnaast kun je nog kijken naar het aantal essentiële aminozuren dat in het collageen supplement aanwezig is. Hoe meer het aminozuurprofiel overeenkomt met die van humaan collageen hoe beter.

Duurzaamheid

Tegenwoordig is de mate van duurzaamheid zeker geen ondergeschoven kindje meer. Dit vindt ook zijn weerslag op het productieproces van jouw supplement.

Kijk daarom of er informatie beschikbaar is over de leverancier van het collageen. Is er sprake van diervriendelijke protocollen? En passende medische zorg voor de dieren? Als de dieren bijvoorbeeld met hormonen zijn behandeld, is dat iets wat zich ook doorvertaalt naar de kwaliteit en zuiverheid van jouw product.

Een andere gemakkelijke manier om een duurzaam gewonnen collageenproduct te herkennen, is door verworven duurzaamheidscertificaten. Bijvoorbeeld een viscollageen met de ‘Friend of the Sea’ kwalificering, wat staat voor de hoogst haalbare duurzaamheidsgarantie.

Overzicht van onze supplementen met collageen:

Collageen Solugel® poeder

• Goed voor de huid en het kraakbeen*
• Voor behoud van de stevigheid en elasticiteit van de huid
• Zuiver gehydrolyseerde collageenpeptiden voor beste opname

Vegan Collageen Builder

• Voor behoud van de stevigheid en elasticiteit van de huid
• Voedt de huid van binnenuit
• Verhoogt lichaamseigen collageenproductie met 135%

Viscollageen

• Viscollageen gewonnen uit wildgevangen Noorse kabeljauw
• Met streng duurzaamheidskenmerk Friend of the Sea
• Voor behoud van de stevigheid, zachtheid en elasticiteit van de huid