Pre- en probiotica: wat is het verschil?

Wat zijn pre- en probiotica precies?

Hoewel de termen pre- en probiotica op elkaar lijken, zijn het twee compleet verschillende dingen. Al hebben ze wél alles met elkaar te maken.

Prebiotica

Prebiotica dienen als voedingsbron voor micro-organismen die onderdeel uitmaken van het microbioom. Het zijn meestal onverteerbare vezels die je lichaam niet zelf kan opnemen, zoals inuline, fructo-oligosachariden (FOS) of galacto-oligosachariden (GOS). Eet je iets met deze stoffen, dan komen ze dus heelhuids aan in het laatste deel van je spijsverteringskanaal.¹

Voor bepaalde bacteriën die er leven is dat heel waardevol. Zij kunnen de vezels afbreken door middel van fermentatie en gaan daar goed op. En dat is ook waardevol voor ons. Tijdens dat fermentatieproces ontstaan namelijk stoffen waar je lichaam wel wat aan heeft: korteketenvetzuren (zoals butyraat en acetaat) die bijdragen aan de balans in je microbioom.¹

Het is overigens niet zo dat alle onverteerbare vezels automatisch prebiotisch zijn, bijvoorbeeld als ze geen merkbaar effect hebben op het microbioom (zoals cellulose). Maar ook zijn niet alle prebiotica vezels. Een systematische review laat zien dat sommige bioactieve stoffen eveneens gunstig lijken voor het microbioom.¹

Probiotica

Probiotica zijn levende micro-organismen, voornamelijk bacteriën en ook een paar gisten vallen hieronder. In het microbioom wonen van nature al heel wat van dit soort microben. Die horen daar gewoon thuis als onderdeel van je microbioom. Toch wordt in de wetenschap met de term 'probiotica' vaak niet deze eigen bewoners bedoeld, maar de micro-organismen die je via voeding of supplementen binnenkrijgt. De ISAPP (International Association for Probiotics and Prebiotics) stelt zelfs dat je iets pas echt probiotisch mag noemen als het een voldoende wetenschappelijk onderbouwd overlevingspercentage van de bacteriën heeft.²

Eet je gefermenteerde voeding, dan zitten deze micro-organismen daar vaak van nature in. Denk aan yoghurt, kefir, zuurkool of miso. Al weet je meestal niet welke dat zijn en of het genoeg is om er wat aan te hebben.¹ Op etiketten herken je probiotica aan de vermelding van een soort en stam, zoals Lactobacillus acidophilus of Bifidobacterium lactis en een hoeveelheid uitgedrukt in kolonievormende eenheden (CFU's).

Waarin zit het verschil tussen prebiotica en probiotica?

Levend vs. voeding

Probiotica leven. Het zijn actieve bacteriën of gisten die tijdelijk een rol spelen in je microbioom. Maar dat maakt ze ook kwetsbaar. Ze moeten overleven in een product én je spijsvertering doorkomen. Om die reden worden ze vaak met zorg geselecteerd en verwerkt in capsules of gekoelde drankjes.²

Prebiotica zijn hun voeding, simpel gezegd. Ze geven bepaalde bacteriën precies wat ze nodig hebben om te groeien en te functioneren. Dat maakt ze een stuk makkelijker in gebruik dan probiotica. Prebiotica zijn vaak stabiel en je hoeft ze niet in de koelkast te bewaren.¹

Bekijk ook: 10x natuurlijke probiotica in voeding.

Probiotica in het lichaam

Probiotica beïnvloeden het microbioom doordat ze tijdelijk nieuwe stammen introduceren. Dit zijn specifieke stammen, gekozen vanwege hun unieke eigenschappen. Ze nestelen zich meestal niet permanent, maar kunnen wel helpen bij de productie van stoffen die bijdragen aan een gunstige omgeving.²

Prebiotica werken indirect als voeding voor micro-organismen die van nature al in je microbioom leven. Door die te voeden, kunnen ze die waardevolle stoffen produceren, die waarschijnlijk op verschillende manieren gunstig zijn voor je gezondheid.¹

Vorm en gebruiksgemak probiotica supplementen

Probiotica vind je meestal als capsules, vloeibare drankjes of poeders. Dit maakt doseren en innemen eenvoudig. Al moet je ze vaak wel gekoeld bewaren.

Prebiotica zijn er vaak als poeder of verwerkt in functionele voedingsproducten, zoals repen, ontbijtgranen of shakes. Je voegt ze daardoor makkelijk toe aan je dagelijkse eetpatroon.

Waarom worden pre- en probiotica vaak gecombineerd?

De reden dat prebiotica en probiotica vaak samen voorkomen, heeft te maken met de synergie tussen de twee stoffen. Dat houdt in dat ze, wanneer je ze combineert, elkaars versterken. Zo'n product met pre- en probiotica wordt daarom ook wel synbiotica genoemd.³ En dat levert vaak net wat meer op dan wanneer je ze los van elkaar gebruikt.

Bij synbiotica gaat het erom dat prebiotica die bacteriën voeden die in het product zitten. Hierdoor kunnen ze makkelijker groeien en blijven ze in leven zodra ze aankomen in het microbioom. Volgens ISAPP noem je een product pas synbiotisch als de bacteriën en vezels bewust zijn gekozen als optimaal duo.³

Aangezien de prebiotica dan precies aansluiten bij wat bepaalde bacteriën nodig hebben, maak je optimaal gebruik van hoe het microbioom van nature al werkt. Zo creëer je voor bepaalde bacteriën een comfortabele omgeving.

Wanneer kies je alleen voor prebiotica?

Je lichaam huisvest van zichzelf een flink arsenaal aan micro-organismen. Die hebben niet altijd nieuwe collega's nodig, maar soms juist iets om op te teren. Bijvoorbeeld tijdens een vezelarm eetpatroon of reizen waarin je microbioom wat extra aandacht verdient. Sommigen kiezen dan voor een goed samengesteld prebioticum.¹

Ontdek de 10 beste prebiotische voeding in ons eerdere blog.

En wanneer juist alleen probiotica?

Probiotica kunnen een manier zijn om heel gericht iets toe te voegen. Bijvoorbeeld als je een specifieke bacteriestam zoekt met een bepaalde eigenschap. Zo komen sommige stammen in onderzoek naar voren die meewerken aan de aanmaak van bepaalde stoffen.² Je kiest dan voor probiotica met één of enkele micro-organismen die passen bij je doel.

Als je wat gevoelig voor bepaalde prebiotische vezels lijkt, bijvoorbeeld doordat ze je een opgeblazen gevoel geven, kan een supplement met alleen probiotica ook fijner zijn.⁴

Wanneer neem je welke probiotica? Je leest het in ons eerdere blog.

Wat bepaalt de kwaliteit van een pre- en probiotica supplement?

Waar let je op bij het kiezen van prebiotica, probiotica of synbiotica? Deze punten helpen je om een goed supplement te herkennen:

• Een goed product noemt niet alleen de soort, maar ook de stam. Bijvoorbeeld: Bifidobacterium lactis W51.
• De hoeveelheid bacteriën staat duidelijk op het etiket, meestal in CFU’s per dagdosering.
• De prebiotica zijn afgestemd op de bacteriestammen in het product. Of ze zijn op zichzelf al goed onderzocht als voeding voor bepaalde micro-organismen in je microbioom.
• Het supplement beschermt de bacteriën onderweg, bijvoorbeeld met een maagsapresistente capsule.
• Of: het is van zichzelf stabiel, waardoor het zonder koelkast houdbaar is en de bacteriën de zure maag goed doorkomen.
• Het is makkelijk in te nemen. Denk aan een neutrale smaak of handige poedervorm.
• Het etiket is duidelijk over wat erin zit, zonder onnodige toevoegingen.
• Wat beloofd wordt, sluit aan bij wat er bekend is uit onderzoek.

Let ook op deze 4 punten bij het kopen van de beste probiotica.

Tot slot: wanneer pre- en probiotica innemen?

Wat je kiest, hangt vooral af van wat je lijf op dat moment nodig heeft. Zit je goed in je vel, maar wil je je microbioom wat extra aandacht geven? Dan kan prebiotica al veel doen. Zoek je iets specifieks of wil je wat gerichter aan de slag? Dan kom je eerder uit bij probiotica of synbiotica die die samenwerking kracht bijzet. Belangrijkste is dat je weet waar je voor kiest, zodat het aansluit bij wat je microbioom kan gebruiken.

Meer advies nodig over pre- en probiotica?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Lead Customer Care