Hoge of lage bloeddruk bij zwangerschap: wat betekent het?

Wat is de bloeddruk?

De bloeddruk is de druk die op de bloedvaten staat wanneer het hart bezig is met het rondpompen van het bloed om je spieren en organen van voldoende zuurstof te voorzien.

Bij het meten wordt dit in twee waarden weergegeven:

• Bovendruk (systolische druk): het moment waarop het hart samentrekt en met volle kracht het bloed het lichaam inpompt. Hierbij is de druk het hoogst.
• Onderdruk (diastolische): het moment waarop je hart ontspant tussen twee samentrekkingen in en het hart weer wordt gevuld met bloed. Op dat moment is de druk in de bloedvaten het laagst.

De bloeddruk kan gedurende de dag wat schommelen waarbij bepaalde omstandigheden de bloeddruk kunnen verhogen, zoals sporten en het ervaren van spanning. Ook tijdens de zwangerschap kan de bloeddruk variëren onder invloed van hormonen, groei van de baarmoeder en veranderingen in het bloedvolume.

Wat is een normale bloeddruk tijdens de zwangerschap?

Over het algemeen is een bloeddruk van ongeveer 120/80 mmHg (bovendruk/onderdruk in millimeters kwikdruk) een normale waarde.¹ Maar: wat voor jou normaal is, hangt ook af van je bloeddruk vóór de zwangerschap. Sommige vrouwen hebben van nature een lagere bloeddruk. In dat geval kan een bloeddruk rond de 120/80 al aan de hoge kant zijn.

De verloskundige controleert je bloeddruk regelmatig om afwijkingen tijdig op te sporen. Vaak is er sprake van een iets lagere bloeddruk in het eerste en tweede trimester en een wat hogere bloeddruk tegen het einde van de zwangerschap.

Waarom is de bloeddruk bij zwangerschap laag in de eerste maanden?

Doorgaans is je bloeddruk in het eerste en tweede trimester van je zwangerschap iets lager dan normaal en is deze zo rond het begin van het tweede trimester op zijn laagst.² Dit wordt ook wel de mid-pregnancy drop genoemd en heeft verschillende oorzaken::

• Hormonen: hormonale veranderingen kunnen de bloeddruk beïnvloeden. Vooral in het eerste trimester zorgt een stijging van het progesterongehalte voor verwijding van de bloedvaten en daarmee een daling van de bloeddruk.³
• Druk op de vena cava: vanaf het tweede trimester kan de groeiende baarmoeder de vena cava inferior wat dichtdrukken, vooral wanneer je plat op je rug ligt.⁴ Dit is de onderste holle ader die zorgt voor de terugvoer van zuurstofarm bloed vanuit het onderste deel van het lichaam naar het hart.
• Toename van bloedvaten: je lichaam maakt nieuwe bloedvaten aan in de placenta. Dit extra bloed is nodig om je kindje van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Het lichaam kan dit bloed niet in één keer produceren, waardoor je bloedvolume naar verhouding te langzaam stijgt.
• Vochtverlies: misselijkheid en braken kunnen leiden tot uitdroging wat het bloedvolume en de bloeddruk doet dalen

Een lage bloeddruk tijdens de zwangerschap, en in sommige gevallen zelfs een lage bloeddruk in het derde trimester, kan voor vervelende klachten zorgen, hoewel dit gelukkig vaak onschuldig is.

Bekijk ons eerder verschenen blog om alles te weten te komen over misselijkheid tijdens de zwangerschap.

Wanneer is de bloeddruk te laag?

Er is sprake van een lage bloeddruk wanneer deze lager is dan 90/60 mmHg.⁵ In de meeste gevallen kan de bloeddruk tijdens de zwangerschap wat dalen, maar gaat het niet om een sterke daling.² Een lage bloeddruk heeft meestal geen nadelige invloed op de gezondheid van jou en je kindje tenzij je er veel klachten door ervaart of je bloeddruk wel erg laag wordt.

Wat merk je bij een lage bloeddruk?

Is je bloeddruk tijdens je zwangerschap laag dan kan dat vervelende klachten teweegbrengen, waaronder:⁵

• Vermoeidheid
• Licht gevoel in het hoofd
• Zwarte vlekken zien of wazig zicht
• Duizeligheid
• Flauwvallen

Niet iedereen ervaart klachten, sommigen hebben bij een lage bloeddruk nergens last van. Meer over vermoeidheid tijdens je zwangerschap lees je in ons andere blog.

Wat kun je doen bij een lage bloeddruk?

Als je een lage bloeddruk hebt, is het belangrijk om voldoende te eten, water te drinken, te bewegen en rust te pakken. Pas op met te snel opstaan en plotseling van houding veranderen, vermijd langdurig staan en te warme omstandigheden, zoals een warme douche. Bij duizeligheid kun je het beste gaan zitten met je benen iets omhoog. Dit voorkomt dat je flauwvalt. 

Vanaf 28 weken kunnen zwangere vrouwen het beste op hun zij liggen als ze gaan rusten of slapen.⁶ Dit kan met de benen gebogen en met een kussen ertussen. Eventueel kun je het voeteneind van het bed wat verhogen. Deze ligging zorgt voor een betere doorbloeding van de placenta. 

Wat je kunt doen bij slecht slapen tijdens de zwangerschap lees je in ons vorig blog.

Zwangerschap en hoge bloeddruk: waarom stijgt deze aan het einde?

In het derde trimester stijgt de bloeddruk vaak weer en komt terug naar het niveau van voor de zwangerschap. Dit betekent dat een hogere bloeddruk aan einde van zwangerschap niet ongebruikelijk is. Bij sommige vrouwen ontstaat zelfs een (te) hoge bloeddruk, wat het risico op gezondheidsproblemen voor moeder en kind kan vergroten.

De exacte oorzaak van een hoge bloeddruk aan einde van zwangerschap is niet altijd duidelijk. Gedacht wordt dat de ontwikkeling van de placenta in het begin van de zwangerschap en een erfelijke aanleg een rol spelen.⁷ Daarbij heb je ook een groter risico op een hoge bloeddruk bij:

• Verstoorde bloedsuikerspiegel
• Verminderde nierwerking
• Verzwakt hart of vernauwde bloedvaten
• Een hogere leeftijd (35 jaar of ouder)
• Het hebben van een moeder of zus met een ernstig verhoogde bloeddruk tijdens de zwangerschap 
• Zwangerschap van een meerling
• Overgewicht 
• Bestaande hoge bloeddruk vóór de zwangerschap

Wanneer is de bloeddruk te hoog?

Een bloeddruk boven de 140/90 mmHg wordt als verhoogd beschouwd. Gedurende de zwangerschap is het meten van de onderdruk vooral belangrijk. De kans op gezondheidsproblemen is namelijk iets groter wanneer de onderdruk zich tussen de 90 en 95 bevindt.⁷ In dat geval zul je vaker gecontroleerd worden om dit goed in de gaten te houden. Stijgt de bloeddruk verder, dan word je doorverwezen naar een arts. Ook bij een bovendruk van 140 of hoger is er sprake van een hoge bloeddruk.⁸

Wat merk je bij een hoge bloeddruk?

Vaak merk je niet zoveel van een verhoogde bloeddruk, zeker niet bij een lichte verhoging. Bij een ernstige verhoging kunnen er wel klachten ontstaan, waaronder:⁸

• Hoofdpijn
• Vermoeidheid
• Rusteloosheid
• Kortademigheid
• Misselijkheid en braken

Wat kun je doen bij een hoge bloeddruk?

Hoewel je een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap niet kunt voorkomen, kun je wel maatregelen nemen om de kans erop of verergering ervan wat te verkleinen. Een gezond en gevarieerd voedingspatroon waarbij je niet te veel zout eet, spreekt voor zich. Ook is het belangrijk om voldoende te bewegen, genoeg rust te pakken en stress te verminderen door bijvoorbeeld aan zwangerschapsyoga te doen. Goed voor jezelf zorgen is dus het devies.

Kijk voor inspiratie ons blog met tips over 10x gezonde voeding tijdens je zwangerschap.

Tot slot

Doordat er een klein wonder in je buik groeit, gaat je lichaam zich daarop aanpassen. Het is dan ook heel normaal dat je een wat lage bloeddruk hebt in het begin van je zwangerschap en dat deze richting het einde weer wat omhoog gaat. Hoewel je een lage of hoge bloeddruk niet helemaal kunt voorkomen, kun je met goede zelfzorg wel bijdragen aan je eigen gezondheid en die van je kindje. Overleg ook altijd met je verloskundige wat je het beste kunt doen in jouw situatie.

Meer advies nodig over zwangerschap?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Lead Customer Care