De top 7 voordelen van borstvoeding voor moeder en kind

Wat is borstvoeding?

Borstvoeding is het geven van moedermelk aan een pasgeboren kindje door deze aan de borst te laten drinken. Tijdens de zwangerschap zorgen hormonen ervoor dat de melkklieren in de borsten groeien en beginnen de borsten alvast melk te produceren. Na de bevalling komt de melkproductie verder op gang. Dit proces wordt aangestuurd door hormonen en reflexen.

Moedermelk is de beste voeding voor een baby, omdat het bijna alle voedingsstoffen bevat die een kind nodig heeft. De World Health Organization (WHO) adviseert daarom om de eerste 6 maanden uitsluitend borstvoeding te geven.¹ Daarnaast wordt aanbevolen om borstvoeding als aanvulling op vaste voeding te blijven geven tot minstens 2 jaar​.

Meer weten over hormonen en zwangerschap? Bekijk dan ons ander blog.

Verschillende soorten moedermelk

De samenstelling, textuur en kleur van moedermelk veranderen in de weken na de bevalling. Moedermelk wordt daarom in drie categorieën ondergebracht:

1. Colostrum: is de moedermelk die je in de eerste dagen na de bevalling aanmaakt. Het is dik, kleverig en geel van kleur. Het bevat een hoge concentratie aan stoffen die het pasgeboren kindje beschermen tegen ziekten.
2. Overgangsmelk: kenmerkt de overgang van colostrum naar rijpe moedermelk. De melkproductie neemt toe en is rijk aan lactose, vet en calorieën om de groeispurt van de baby te ondersteunen. Overgangsmelk is romiger en witter van kleur.
3. Rijpe moedermelk: de hoeveelheid beschermende stoffen neemt af en de  samenstelling staat in het teken van het ondersteunen van de groei en ontwikkeling van het kindje.

Welke voedingsstoffen zitten er in moedermelk?

Moedermelk bevat een breed scala aan essentiële voedingsstoffen die belangrijk zijn voor de groei en ontwikkeling van een baby:^2,3

• Vetten: omega 3-vetzuren zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen en ogen van de baby.
• Koolhydraten: moedermelk is hoog in lactose (een natuurlijke suiker) en bevat oligosachariden die een rol spelen in de ontwikkeling van het darmmicrobioom.
• Eiwitten: vooral in de eerste weken is moedermelk rijk aan eiwitten voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld het immuunsysteem.
• Vitamines en mineralen in borstvoeding zijn belangrijk bij het ondersteunen van de groei en ontwikkeling van bijvoorbeeld botten en tanden.
• Afweerstoffen en beschermende stoffen zoals antistoffen, immunoglobulinen, witte bloedcellen (leukocyten), lactoferrine en lysozyme.
• Groeifactoren voor ontwikkeling van onder andere het zenuwstelsel, de bloedvaten en darmen.
• Enzymen ondersteunen de spijsvertering en de opname van vitamines en mineralen.
• Vocht: borstvoeding bevat voldoende water voor de algehele vochtinname.

Hoewel moedermelk veel belangrijke voedingsstoffen bevat, is de hoeveelheid vitamine D en K niet voldoende voor een baby. Om deze reden geldt er een suppletieadvies voor baby’s.

Vitamine D

Baby's komen nog niet voldoende in aanraking met zonlicht om zelf voldoende vitamine D aan te maken. Hoewel borstvoeding een kleine hoeveelheid vitamine D bevat, hang dit af van de vitamine D-productie van de moeder. In Nederland is de zonkracht alleen van mei tot en met september sterk genoeg om vitamine D aan te maken.

De Gezondheidsraad adviseert om dagelijks 10 microgram extra vitamine D te geven aan kinderen van 0 tot 4 jaar.⁴

Vitamine K

De darmflora van een pasgeboren baby is in de eerste drie maanden nog niet voldoende ontwikkeld om zelf vitamine K aan te maken. Borstvoeding bevat van nature slechts kleine hoeveelheden vitamine K.

De Gezondheidsraad adviseert vanaf dag 8 tot en met 12 weken 150 mcg extra vitamine K voor borstgevoede zuigelingen.⁵

Gezonde voedingskeuzes tijdens borstvoeding

De juiste voeding ondersteunt de kwaliteit van de moedermelk en jouw energieniveau. Borstvoeding geven vergt veel van het lichaam, waardoor de eigen voedingsreserves kunnen worden uitgeput. Om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, wordt geadviseerd om je dagelijkse calorie-inname met 500 calorieën te verhogen.²

Lees in ons ander blog alle do's en dont's met betrekking tot eten tijdens borstvoeding

De 7 voordelen van borstvoeding geven

Niet alleen je kindje heeft baat bij het geven van borstvoeding, ook jij als moeder hebt er enorm veel profijt van. En hoe langer je borstvoeding geeft, hoe beter. We bespreken hieronder 7 voordelen van borstvoeding geven.

Side note: hiermee bedoelen we het aanleggen van je kindje aan de borst.

1. Goed voor gezondheid baby

Borstvoeding draagt onder andere bij aan de ontwikkeling van het immuunsysteem en het darmmicrobioom van je baby. Het bevat probiotica die de darmbarrière ondersteunen en verschillende afweerstoffen die het pasgeboren kind beschermen tegen ziekten en infecties.^2,6

Op lange termijn zijn er gunstige effecten gevonden op maag en darmen, bloeddruk, gewicht, bloedsuikerspiegel, longen, lever en de cognitieve ontwikkeling.^2,6,7 Zo werd er een hoger IQ gevonden bij kinderen die minimaal 12 maanden borstvoeding hebben gehad.⁶

Alles over ons immuunsysteem lees je in ons eerder verschenen blog.

2. Gunstig voor herstel en gezondheid moeder

Het geven van borstvoeding net na de bevalling levert de moeder meteen al voordelen op. Het stimuleert het samentrekken van de baarmoeder, wat helpt om bloedverlies na de bevalling te verminderen.⁸ Daarnaast heeft borstvoeding een gunstige invloed op de gemoedstoestand en de bloeddruk van de moeder. Het draagt ook bij aan het gezond houden van borstweefsel en de eierstokken.⁶

3. De samenstelling verandert mee met de behoefte van je kind

De exacte samenstelling en hoeveelheid moedermelk verandert naarmate je kindje groeit en ouder wordt. Het past zich aan de behoefte van je kind aan. Zelfs tijdens het voeden is de samenstelling aan verandering onderhevig. In het begin bevat de moedermelk meer water om eerst de dorst te lessen en wordt het daarna rijker in vet zodat de honger ook wordt gestild. Zo heeft Moeder Natuur het goed geregeld.

4. Bespaart gedoe

Wanneer je de routine en vertrouwdheid van het geven van borstvoeding hebt gevonden, brengt het een groot gemak met zich mee. Je kunt de behoefte van je baby direct vervullen omdat je de moedermelk altijd bij je hebt en deze meteen de juiste temperatuur heeft. Daarbij is het een goedkope manier van voeden en bespaar je veel gedoe met het steriliseren, schoonmaken en meenemen van flessen.

5. Versterkt de band tussen moeder en kind

Borstvoeding geven is een bijzonder samenspel tussen moeder en kind die hun band versterkt. Huid-op-huidcontact zorgt voor het vrijkomen van oxytocine, ook wel het knuffelhormoon genoemd. Oxytocine bevordert niet alleen de melkuitscheiding maar heeft ook stressverlagende effecten zoals het verlagen van de bloeddruk en het cortisolgehalte.⁹ Het kalmeert en ontspant de moeder waardoor de baby zich kalm en veilig voelt.

Bovendien kan een verhoogd oxytocinegehalte ervoor zorgen dat de moeder sneller reageert op de behoefte van het kindje, meer oogcontact maakt en meer liefkozing toont.¹⁰

Benieuwd waar oxytocine nog meer bij betrokken is? Ontdek het in ons eerder verschenen blog.

6. Borstvoeding en menstruatie

De zuigreflex vermindert de uitscheiding van het luteïniserend hormoon (LH) waardoor het de ovulatie onderdrukt.¹¹ Hierdoor kan het nog even duren voordat de menstruatie terugkomt.

Is het geven van borstvoeding dan een veilige manier van anticonceptie? Alleen onder strikte voorwaarden zoals het uitsluitend en op regelmatige basis geven van borstvoeding aan de borst. Maar in de praktijk is het moeilijk om hieraan te voldoen. Daarbij is het mogelijk dat je menstruatie al eerder terugkomt dan verwacht. Wil je niet meteen weer zwanger worden, overleg met je huisarts wat de beste optie is betreft anticonceptie in jouw situatie.

Meer over de menstruatiecyclus vind je in ons eerder geschreven blog.

7. Afvallen door borstvoeding

Een bijkomend voordeel van borstvoeding geven, is dat je de extra kilo's die je tijdens de zwangerschap bent aangekomen weer kan verliezen. Hiermee verbrand je ongeveer 500 calorieën extra per dag.¹² Vooral wanneer er uitsluitend borstvoeding wordt gegeven voor ten minste 3 maanden is afvallen mogelijk.¹³ Hoewel er positieve resultaten zijn, is er kwalitatief beter onderzoek nodig om betrouwbare conclusies te trekken.¹⁴

Lees ook ons ander blog is afvallen tijdens en na zwangerschap verstandig.

Tot slot: borstvoeding voor de beste start

Het geven van borstvoeding zorgt voor de beste start van je pasgeboren kindje maar heeft ook vele voordelen voor je eigen herstel en gezondheid. Het kan in het begin erg zoeken zijn naar een routine en je moet elkaar eerst leren kennen. In sommige gevallen kan er veel druk ontstaan wat stress en onzekerheid met zich meebrengt en de melkproductie in de weg kan staan. Wees daarom mild voor jezelf en blijf vertrouwen houden. Overleg met een deskundige wanneer je hulp nodig hebt.

Meer advies nodig over zwangerschap?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur