Voeding voor mijn baby: hoeveel, wanneer en waarom?

En wanneer jij een kersverse ouder bent, dan is het eetgedeelte mogelijk de bron van veel van jouw vragen en zorgen. Want hoe vaak en hoeveel eet een baby eigenlijk? Maak je een slapende baby wakker om te eten? En wanneer kan je beginnen met vaste voeding?

Dat zijn veel vragen, en hoewel oma ongetwijfeld raad weet, is het toch fijn om het ook ergens terug te kunnen lezen. In dit artikel geven we antwoord op de meest gestelde vragen omtrent voeding voor baby’s. 

Hoe vaak voedt je een baby?

Elke baby is uniek, maar één ding is vrij consistent. Baby's die borstvoeding krijgen vaker te eten dan baby's die flesvoeding krijgen. Dat komt omdat moedermelk makkelijker te verteren is en de maag het sneller leegt dan flesvoeding.¹

Op dag één is de maag van je baby zo groot als een knikker en kan deze slechts 1 tot 1,4 theelepels voeding per keer bevatten.² Vooral in de eerste periode betekent dit dat jouw dag in het teken staat van voeden; ongeveer iedere 2 tot 3 uur, dag en nacht. Naarmate je baby ouder wordt en groeit, wordt ook de maag groter. 

Borstvoeding

Waar mogelijk start je binnen het eerste uur na de geboorte met borstvoeding. Zorg bij de eerste voedingen voor huid-op-huidcontact, dit zorgt ervoor dat jouw baby de juiste lichaamstemperatuur behoudt en je borst begint te zoeken.³ 

In de eerste paar dagen is het belangrijk om je baby niet langer dan 4 uur zonder voeding te laten gaan. Dit betekent dat je mogelijk je baby wakker moeten maken, in ieder geval totdat de borstvoeding goed op gang is gekomen en je baby gewicht begint aan te komen. Over het algemeen geeft je baby uit zichzelf aan wanneer hij of zij gevoed moet worden. Belangrijk is dat je deze signalen leert herkennen:

• Wroeten rond de borst, op zoek naar een tepel
• Op het vuistje sabbelen
• Smakgeluiden maken of de lippen likken
• Onrustig worden

Wacht liever niet totdat je baby begint te huilen of overstuur raakt. Wanneer dit gebeurt is het vaak lastiger de baby te kalmeren waardoor voeden ook moeilijker zal gaan. 

Hoe vaak moet je borstvoeding geven?

In de eerste paar weken zul je jouw baby om de 2 tot 3 uur (10 tot 12 keer) te eten geven per etmaal. Naarmate je baby groeit en jouw melkproductie toeneemt, gaat de kleine steeds meer melk drinken. Dit is vaak ook het moment waarop jullie met z’n tweeën een wat meer voorspelbaar ritme krijgen. 

Aantal borstvoedingen per 24 uur

• 0 tot 1 maand: 10 tot 12 keer 
• 1 tot 3 maanden: 7 tot 9 keer 
• 3 maanden: 6 tot 8 keer 
• 6 maanden: 6 keer per dag eten
• 12 maanden: Ongeveer 4 keer per dag. De introductie van vaste stoffen na 6 maanden helpt in de extra voedingsbehoeften te voorzien.

Flesvoeding

Net als baby's die borstvoeding krijgen, is het belangrijk dat je ook bij flesvoeding voedt naar verzoek. Gemiddeld is dat ongeveer elke 2 tot 4 uur. Een voedingsschema kan er als volgt uitzien:
Aantal flesvoedingen per 24 uur

• 0 tot 1 maand: 7 tot 10 keer 
• 1 tot 3 maanden: 6 tot 8 keer 
• 3 maanden: 5 tot 7 keer 
• 6 maanden: 5 keer per dag eten
• 12 maanden: Ongeveer 4 keer per dag. De introductie van vaste stoffen na 6 maanden helpt in de extra voedingsbehoeften te voorzien.

Houd er rekening mee dat bovenstaande schema’s slechts twee van de velen voorbeelden zijn. Verschillende baby’s betekent ook verschillende tempo’s en voorkeuren. Sommige pasgeborene drinken liever kleinere hoeveelheden per keer, en andere zuigelingen juist meer. 

Voor álle baby’s geldt:

• Geef geen andere vloeistoffen dan moedermelk of flesvoeding aan baby's jonger dan één jaar. Dat is inclusief sappen en (koe)melk. Deze bieden niet de juiste (indien aanwezig) voedingsstoffen en kunnen de buik van je baby van streek maken. Je kunt water ongeveer na 6 maanden introduceren. Een uitzondering hierop is suppletie die speciaal is bedoeld voor baby's.
• Voeg geen pap of andere zachte granen toe aan een fles
  • Het kan verstikkingsgevaar opleveren.
  • Het spijsverteringsstelsel van een baby tot vier tot zes maanden is niet ontwikkeld genoeg om granen te verwerken.
  • Je zou je baby kunnen overvoeden.
• Geef je baby pas ná de eerste verjaardag enige vorm van honing. Honing kan gevaarlijk zijn voor een baby.⁴
• Pas jouw verwachtingen aan op basis van je zuigeling en zijn unieke behoeften. Heb je twijfels? Neem dan gerust contact op met je verloskundige, doula of kinderarts.

Drinkt mijn baby genoeg?

Wanneer je jouw baby borstvoeding geeft weet je nooit precies hoeveel je baby drinkt. Niet zo gek dat veel kersverse mama’s hier onzeker over kunnen zijn. Gelukkig zijn er een aantal tekenen waarop je kunt letten om te weten dat je kleine genoeg drinkt.

• Wanneer je baby de volgende signalen tijdens het voeden geeft dan heeft hij/zij genoeg gedronken:
  • Laat de tepel los
  • Is ontspannen, rustig of valt in slaap
  • Gaat langzamer drinken met meer pauzes tussen het doorslikken
• Houd het aantal natte luiers in de gaten. De eerste dagen na geboorte zijn dit ongeveer twee tot drie natte luiers en twee tot vier luiers met ontlasting. Na zes weken kan dit minder worden.
• Zolang je baby actief en alert is en gezond oogt dan gaat het goed. Dat laatste kun je onder andere aflezen aan de kleur en stevigheid van de huid.

Voedingsschema baby van 0 tot 12 maanden

Onderstaand zou een voedingsschema kunnen zijn voor baby’s van nul tot twaalf maanden. Uiteraard zijn de hoeveelheden voor borstvoeding lastig af te meten, onderstaande hoeveelheden zijn dan ook meer toe te passen op gekolfde- of flesvoeding. Vaak kun je de hoeveelheden flesvoeding ook overleggen met je kinderarts, verloskundige of doula. Daarbij bieden producenten van flesvoeding vaak ook een algemeen schema om aan te houden.

Overvoeden

Bezorgd over overvoeding? Hoewel dit niet vaak voorkomt met baby’s die uitsluitend borstvoeding krijgen, kan dit wel gebeuren bij een baby die de fles krijgt. Met name wanneer de baby op de fles zuigt voor comfort. Let hierbij op de volgende signalen:

• Baby draait het hoofdje weg
• Baby laat melk uit de mond lopen
• Wordt onrustig met handjes, spreid de vingers
• Fronzen met de wenkbrauwen 

Wat als je baby nog honger heeft?

Wanneer je baby signalen geeft dat hij nog honger heeft dan is het belangrijk dat je ook voeding aanbiedt. Je baby zal van nature namelijk vaker of meer willen eten tijdens zogenoemde ‘regeldagen’. Op deze dagen is je baby onrustiger en zal vaker om voeding vragen. Deze regeldagen kunnen verschillende oorzaken hebben, denk bijvoorbeeld aan:

• Een groeispurt
• Je baby gaat door een ontwikkelingsfase
• De baby voelt zich niet zo lekker – in de moedermelk zitten antistoffen die het immuunsysteem van de baby helpen opbouwen. Wanneer de kleine iets onder de leden heeft zal hij/zij instinctief om meer borstvoeding vragen.
• De kleine heeft wat voeding in te halen – bijvoorbeeld door een wisselende melkproductie of omdat hij/zij op een andere dag minder gedronken heeft dan normaal.

Deze regeldagen vinden meestal plaats rond de leeftijd van 2-3 weken, 6 weken, 3 maanden en 6 maanden, of wanneer dat nodig is.

Clusteren of clustervoeding

Soms zullen baby’s om "clustervoeding" vragen, ook wel clusteren genoemd. Dit betekent dat ze tijdens bepaalde dagdelen vaker en tijdens andere dagdelen minder zullen eten. Je baby kan bijvoorbeeld 's middags en 's avonds meer om voeding vragen dan in de nacht of vroeg in de ochtend. Dit komt vaker voor bij baby's die borstvoeding krijgen dan bij baby's die flesvoeding krijgen.

Wanneer en hoe introduceer je vast voedsel bij je baby?

Vanaf ongeveer vier tot zes maanden zal je baby klaar zijn voor een wat afwisselender menu. Geeft je baby de volgende signalen? Dan wordt het tijd om, naast borst- of flesvoeding, de oefenhapjes te introduceren:

• Verschuiven kokhalsreflex - bij pasgeboren baby's zit dit reflex voor op de tong. Wanneer je een lepeltje voor in de mond probeert te doen, zal je kind dat met zijn tongetje terugduwen. Een fruithapje zal hij dan ook naar buiten werken in plaats van doorslikken. In de loop van de eerste zes maanden verschuift dit reflex verder naar achteren op de tong, waardoor je kindje voedsel kan verwerken en doorslikken. 
• Je baby kan zelfstandig zijn hoofd omhoog houden en kan goed rechtop zitten
• De kleine is geïnteresseerd in wat je eet en probeert het soms uit je mond of hand te pakken
• Grijpt naar voedsel

Begin eenvoudig

We raden aan om te beginnen met oefenhapjes; een paar lepeltjes van gepureerde groenten, fruit of een papje van zachtgekookte granen. Zo kan de kleine langzaam aan de vreemde texturen en smaken wennen. Probeer drie tot vijf dagen bij één voedingsmiddel te blijven voordat je iets anders aanbiedt. Wanneer er een allergische reactie ontstaat dan weet je welk voedingsmiddel dit veroorzaakt.

Naarmate je baby groeit en steeds meer vaste voeding gaat eten, ga je van gepureerde groenten, fruit of vlees naar hapjes met meer textuur. Denk hierbij bijvoorbeeld aan geprakte banaan, roerei of goed gekookte en kleingesneden volkorenpasta. Dit gebeurt meestal rond de leeftijd van 8 tot 10 maanden.⁵

In de supermarkt is een verscheidenheid aan babyvoedingsproducten te vinden. Hoewel dit een uitkomst kan zijn is ons advies om zo veel mogelijk zelf te maken. Zo ben je er altijd van verzekerd dat hapjes vrij zijn van kunstmatige toevoegingen, e-nummers, suikers en zout. Bovendien kun je dan nagaan of je voeding ook biologisch dynamisch is. 

Wellicht overbodig, maar belangrijk om te vermelden is dat je de baby in dit stadium niets mag geven dat verstikkingsgevaar kan opleveren, waaronder:

• Harde voedingsmiddelen, zoals popcorn of noten
• Hard, vers fruit, zoals appels; bak, pureer of kook deze eerst zacht of snij in hele kleine stukjes 
• Elk vlees dat niet goed gekookt of goed gehakt is (bijvoorbeeld hotdogs of gedroogde worst)
• Kaasblokjes

Naarmate de spruit zijn eerste verjaardag nadert, zal hij een verscheidenheid aan voedsel eten en bij elke maaltijd ongeveer 100 gram vast voedsel binnenkrijgen. Daarnaast blijf je moedermelk of flesvoeding aanbieden. Tegen acht maanden drinken baby’s ongeveer 900 ml per dag.⁴

Tot slot

Hoe, wanneer en wat een baby te voeden is één van de grootste zorgen van elke ouder. Maar goed nieuws: de meeste baby's kunnen redelijk goed aanvoelen wanneer ze honger hebben en wanneer ze vol zijn. En dat laten ze weten ook. Wat dat betreft zijn het net mensen.

Er is dan ook zeker geen one size fits all voor hoe, wat, wanneer en hoe vaak je jouw baby moet voeden. Voel je daarom zeker niet beschaamd wanneer borstvoeding niet (goed) wil lukken. Het gaat allemaal om balans, en stress omdat iets niet lukt zal uiteindelijk alleen maar averechts werken. Je bent zeker geen slechte moeder wanneer dingen niet gaan zoals je zou willen. Onder aan de streep is een veilige, geborgen en liefdevolle omgeving het allerbelangrijkste voor je kindje. Of hij nou aan de borst ligt of een fles krijgt, doe vooral wat voor jullie goed voelt.

Advies nodig over baby voeding?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur