Hoe lang is te lang? Alles over de THT van voedingsproducten

Houdbaarheidsdatum: het verschil tussen THT en TGT

De houdbaarheid van een voedingsproduct lees je af op het etiket en geldt voor ongeopende verpakkingen. Er zijn twee verschillende typen houdbaarheidsdata:

1. THT: ten minste houdbaar tot

Dit is de minimale houdbaarheid van een product en is te vinden op voedingsmiddelen die niet snel bederven zoals pasta, rijst, koffie en melk. Het kunnen zowel ongekoelde als gekoelde producten zijn. Na deze datum is het nog veilig om het product te eten, echter kan de kwaliteit van het product achteruit gaan wat betreft de smaak, kleur of geur.

Voedingsproducten met een verlopen THT-datum mogen wettelijk verkocht worden, maar de verkoper draagt hiervoor wel de verantwoordelijkheid.

2. TGT: te gebruiken tot

Dit is de uiterste houdbaarheidsdatum en staat voor de laatste dag waarop je het product veilig kan consumeren. Een TGT-datum staat op voedingsproducten die kort houdbaar zijn en snel bederven zoals (rauw) vlees en vis, versgeperste fruitsap, koelverse maaltijden en voorgesneden groenten.

Benieuwd wat er nog meer op het etiket van een voedingsmiddel te vinden is? Lees dan ons blog over hoe voedseletiketten je kunnen misleiden.

Houdbaarheid voedingsproducten zonder datum

Voor een aantal voedingsproducten is het niet verplicht om een datum op het product te zetten. Dit geldt voor:

• Verse groenten, fruit en aardappelen die niet gesneden en geschild zijn
• Vers brood, brood- en banketproducten die vaak binnen 24 uur worden geconsumeerd
• Zout
• Suiker en suikerhoudende producten zoals snoep
• Kauwgom
• Azijn
• Wijn en alcoholische dranken met een alcoholgehalte van 10 procent of meer

Of deze producten nog goed zijn om te consumeren, dien je zelf te beoordelen door je zintuigen in te zetten en te kijken, ruiken en proeven.

Goed omgaan met THT vermindert voedselverspilling

Het verkeerd interpreteren van de houdbaarheidsdatum speelt een rol in de mate van voedselverspilling. Veel mensen zijn zich niet bewust van het verschil tussen THT en TGT en verwarren 'ten minste houdbaar tot' met 'te gebruiken tot'. Hierdoor wordt vaak voedsel weggegooid dat eigenlijk nog veilig geconsumeerd kan worden. Dit is de oorzaak voor ongeveer 10 procent aan voedselverspilling bij mensen thuis.¹

Om de verschillen tussen THT en TGT duidelijk te maken, zijn twee iconen bedacht voor het aanduiden van deze houdbaarheidsdata (zie figuur 1). Producenten zijn echter niet verplicht dit op de verpakking te zetten. Volgens onderzoek van Wageningen University & Research helpen deze iconen bij het verminderen van voedselverspilling.¹

Figuur 1: iconen ‘ten minste houdbaar tot’ (links) en 'te gebruiken tot' (rechts).

Wil jij naast het verminderen van voedselverspilling nog andere stappen zetten om duurzamer te eten? Bekijk dan onze tips in het blog Wat is duurzaam eten en hoe pak je het aan?

Het bewaaradvies voor voedingsproducten

Om de houdbaarheid van een voedingsproduct te waarborgen, is het belangrijk om de producten op de juiste manier te bewaren. Op producten met een TGT-datum moet een bewaaradvies op de verpakking staan, inclusief aanwijzingen voor als het product is geopend. Bewaar gekoelde producten in een koelkast die afgesteld is op 4 graden.

De bewaarwijzer is een zeer handig hulpmiddel om erachter te komen hoe een specifiek voedingsproduct het beste bewaard kan worden, voor zowel een gesloten als geopende verpakking. We bespreken enkele voorbeelden:

• Voorgesneden groenten: bewaar deze in de koelkast of vries het in op de dag van aankoop. In het laatste geval blijft het product maximaal een jaar goed.
• Groente uit pot of blik: bewaar je na openen 3 dagen in een goed afgesloten bakje in de koelkast.
• Vlees: rauw vlees bewaar je in de koelkast of in de vriezer op de dag van aankoop. Je kunt het vlees maximaal 3 maanden in de vriezer bewaren. Het vlees ontdooi je het beste een dag voor gebruik in de koelkast. Na bereiding van vlees bewaar je het nog maximaal 2 dagen in de koelkast.
• Melk: is nog 3 tot 5 dagen na openen houdbaar in de koelkast. Zet de melk na gebruik direct weer terug in de koeling, de houdbaarheid vermindert na elk uur buiten de koelkast.
• Eieren: om uitdroging te voorkomen bewaar je eieren in de verpakking in de koelkast. Zet ze niet naast producten met een sterke geur, eieren nemen deze geur makkelijk over.
• Droge producten zoals rijst en pasta: bewaar je op een donkere, droge en koele plek. Na openen bewaar je het product in een goed afgesloten voorraadbus en kun je nog zeker een jaar bewaren.

Naast de houdbaarheidsdatum zijn er andere elementen op de verpakking die voor verwarring kunnen zorgen. Lees ook ons blog waarin we kijken of de Nutri-Score misleidend of een handig tool is.

Voedingsproducten eten na THT?

Voedingsproducten met een TGT-datum zijn niet meer veilig te consumeren na de houdbaarheidsdatum. De kans op ziekte door overgroei aan bacteriën is dan groot en brengt gezondheidsrisico's met zich mee. Deze bacteriën zie, ruik en proef je vaak niet, maar je kunt er wel degelijk ziek van worden.

Producten met een THT-datum kun je vaak nog wel eten als het over datum is, maar dat dien je zelf te beoordelen door te kijken, ruiken en proeven. Wanneer een product geopend is, kan de houdbaarheid van het product beperkt zijn. Dit staat dan op het etiket vermeld.

We bespreken een aantal voorbeelden:

• Voorgesneden groenten: zijn niet meer veilig te eten wanneer de houdbaarheidsdatum is verstreken. Na openen is het product nog maximaal een dag goed voor consumptie. Bederf herken je aan het slap worden van de groenten, schimmelvorming en een zure lucht.
• Groenten uit pot en blik: kunnen jaren na de houdbaarheidsdatum nog gegeten worden als de verpakking nog heel en ongeopend is. Deze groenten zijn van tevoren voldoende verhit waardoor alle bacteriën gedood zijn. Staat het blik bol dan is het beter om het weg te gooien.
• Vlees: vleesproducten zijn niet meer veilig te eten als ze over datum zijn. Heeft het vlees een grauwe kleur en een vieze geur van rottende eieren, dan is het vlees bedorven. Dit kan ook al voor de houdbaarheidsdatum optreden.
• Melk: is na de THT-datum nog veilig om te drinken, maar de kwaliteit kan verminderd zijn. De melk is bedorven als het klonten bevat, muf, zuur of overheersend ruikt en niet meer lekker smaakt.
• Eieren: kun je vaak nog consumeren nadat de 'ten minste houdbaar tot datum' is verlopen. Met een simpele truc kom je erachter of het ei nog goed is of al bedorven is (zie figuur 2). Leg het ongekookte ei in een glas met water. Blijft het ei op de bodem liggen dan is het ei nog vers. Komt het ei los van de bodem dan is het 1-3 weken oud. Blijft het ei drijven? Dan is het bedorven en niet meer veilig om te consumeren.
• Droge producten zoals pasta en rijst: kun je nog 2 maanden of langer na de THT-datum consumeren als de verpakking nog heel is en het product er goed uitziet. Bederf herken je door een muffe en vieze geur. Bij vocht en warmte kunnen er kleine beestjes in gaan nestelen. Voorkom dit door het product op de juiste manier te bewaren.

Figuur 2: versheidstest van eieren.

In een eerder geschreven blog bespreken we of eieren gezond zijn en hoeveel je er per dag mag eten.

Kwetsbare groepen

Als je tot een kwetsbare groep behoort, is het belangrijk om extra goed op te letten op de houdbaarheidsdatum van voedingsproducten om ziekte te voorkomen. Je bent dan gevoeliger voor een voedselinfectie. Dit geldt voor:

• Zwangere vrouwen
• Baby's en kinderen t/m 4 jaar
• Ouderen
• Mensen die ziek zijn en daardoor een verminderde weerstand hebben

Tot slot

Of je een voedingsproduct nog kan eten wanneer het over datum is, hangt van een aantal factoren af. Is er sprake van een TGT-datum dan is het beter om het product niet meer te eten, dat is niet veilig en brengt gezondheidsrisico's met zich mee. Voedingsproducten met een THT-datum beoordeel je zelf door te kijken, ruiken en proeven. Door bewust te zijn van het verschil tussen TGT en THT, verminder je voedselverspilling.

Advies nodig over de houdbaarheid van voedingsmiddelen?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur