Wat is een normale lichaamstemperatuur? En wat zegt het over je gezondheid?

Echter betekent een lichaamstemperatuur die boven of onder het gemiddelde ligt niet automatisch dat je ziek bent. Een aantal factoren kunnen onze lichaamstemperatuur beïnvloeden, waaronder leeftijd, geslacht, tijdstip van de dag en activiteitenniveau. Benieuwd wat een gezonde lichaamstemperatuur voor baby's, kinderen, volwassenen en ouderen is? Lees dan verder.

Wat is een normale lichaamstemperatuur?

Niet iedereen heeft dezelfde 'normale' lichaamstemperatuur. Zo kan jouw temperatuur maar liefst een hele graad verschillen van die van iemand anders. De Duitse arts Carl Wunderlich zette in de 19e eeuw de standaard op 37 °C, maar een studie uit ’92 stelde voor dit gemiddelde te verlagen naar 36,8 °C. De onderzoekers stelden dat ons lichaam gedurende de dag opwarmt.¹ Als gevolg hiervan kan je bijvoorbeeld in de vroege ochtend al koorts hebben bij een lagere lichaamstemperatuur, vergeleken met koorts die later op de dag optreedt.

Het tijdstip van de dag is niet de enige factor die jouw lichaamstemperatuur kan beïnvloeden. Zo hebben jongere mensen de neiging om gemiddeld een hogere temperatuur te hebben. Dit komt omdat ons vermogen om onze temperatuur te reguleren afneemt met de leeftijd. Daarnaast kunnen beweging en bepaalde voedingsmiddelen of dranken ook de lichaamstemperatuur beïnvloeden.

De lichaamstemperatuur van vrouwen wordt daarnaast beïnvloed door hormonen en kan op verschillende punten tijdens de menstruatiecyclus hoger of lager zijn. Bovendien kan de manier waarop je jouw temperatuur meet de meting beïnvloeden. Okselmetingen kunnen bijvoorbeeld tot een hele graad lager meten dan een meting via de mond. En temperatuurmetingen via de mond zijn vaak lager dan die uit het oor of rectum.

Normale lichaamstemperatuur per leeftijd

Het vermogen van jouw lichaam om temperatuurveranderingen te reguleren neemt af naarmate je ouder wordt. Over het algemeen hebben ouderen meer moeite om warmte vast te houden. De kans dat ouderen een iets lagere lichaamstemperatuur hebben, is dan ook groter.

Gemiddelde lichaamstemperatuur per leeftijd:

• Baby’s en kinderen: bij baby’s en kinderen kan de gemiddelde lichaamstemperatuur variëren van 36°C tot 37,8°C
• Volwassenen: bij volwassenen varieert de lichaamstemperatuur tussen 35,5°C en 37,2°C
• 65+’ers: bij oudere volwassenen is de gemiddelde lichaamstemperatuur lager dan 37°C

Een lichaamstemperatuur hoger dan je normale bereik is verhoging of koorts, en onderkoeling wanneer je lichaamstemperatuur onder de 35°C komt. Voor beide situaties geldt voorzichtigheid.

Houd er rekening mee dat de normale lichaamstemperatuur van persoon tot persoon kan verschillen. Jouw lichaamstemperatuur kan tot 0,6 °C hoger of lager zijn dan de bovenstaande richtlijnen. Het identificeren van jouw persoonlijke bereik kan het gemakkelijker maken om te weten wanneer je koorts hebt.

Wanneer heb je koorts?

Is je lichaamstemperatuur hoger dan normaal dan kan dat een signaal zijn dat je koorts hebt. Bij baby’s, kinderen en volwassenen zijn de volgende temperaturen over het algemeen een teken van koorts:

• Rectale- of oormeting: 38 °C of hoger
• Mondmeting: 37,8 °C of hoger
• Okselmeting: 37,2 °C of hoger

Onderzoek uit 2000 suggereert dat koortsdrempels voor oudere volwassenen mogelijk lager zijn omdat oudere personen meer moeite hebben met het vasthouden van warmte.² Over het algemeen is een waarde die 1,1 °C boven de normale temperatuur ligt een teken van koorts.

Hoewel je door koorts een behoorlijk beroerd gevoel kan hebben, is het meestal geen directe reden tot bezorgdheid. In de essentie is het een teken dat je lichaam ergens tegen vecht. De verhoogde lichaamstemperatuur is vaak een methode om bepaalde bacteriën en ziektemakers te bestrijden en kapot te maken. Over het algemeen verdwijnt koorts met een paar dagen rust, voldoende drinken en gezonde voeding. Wanneer de koorts echter te hoog wordt, te lang aanhoudt of gepaard gaat met andere (ernstige) symptomen, is het advies om contact op te nemen met je (huis)arts.

Wat zijn de symptomen van onderkoeling?

Onderkoeling treedt op wanneer je te veel lichaamswarmte verliest. Voor volwassenen is een lichaamstemperatuur die onder de 35 °C daalt een teken van onderkoeling. De meeste mensen associëren onderkoeling met langdurig buiten zijn bij koud weer. Maar onderkoeling kan ook binnenshuis optreden. Baby's en oudere volwassenen zijn met name vatbaar hiervoor omdat zij minder goed hun warmte kunnen vasthouden. Bij baby's kan onderkoeling optreden wanneer hun lichaamstemperatuur 36 °C of lager is.

Andere tekenen en symptomen van onderkoeling zijn onder meer:

• Rillen
• Langzame, oppervlakkige ademhaling
• Onduidelijke of gemompelde spraak
• Een zwakke pols
• Slechte coördinatie of onhandigheid
• Weinig energie of slaperigheid
• Verwardheid of geheugenverlies
• Verlies van bewustzijn
• Helderrode huid die koud aanvoelt (bij baby's)

Kom je er niet uit?
Vraag ’t Vitakruid!

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur

Andere zaken die de kans op onderkoeling vergroten zijn: 

• Alcohol- of drugsgebruik;
• Hypothyreoïdie (traagwerkende schildklier);
• Anorexia;
• Sepsis (ernstige infectie);
• Zenuwschade;
• Ondervoeding;
• Geneesmiddelen zoals antidepressiva, antipsychotica of sedativa
• Anesthesie

Hypothermie kan levensbedreigend zijn als het niet wordt behandeld. Zoek medische hulp zodra je tekenen van onderkoeling opmerkt en probeer jezelf te verwarmen.

Tot slot

Ons lichaam is zo ingesteld dat het temperatuurschommelingen op bijzonder inventieve wijze kan opvangen. Wanneer we het warm krijgen gaan we zweten (afkoelen), wanneer we het koud krijgen gaan we rillen (warmte opwekken). Daarbij is onze lichaamstemperatuur één van de belangrijkste graadmeters van onze algehele gezondheid. Wanneer we ‘iets onder de leden hebben’ dan gaat ons immuunsysteem aan de slag waarbij het soms op bijzondere wijze gebruik maakt van onze lichaamstemperatuur. Door onze temperatuur omhoog te schroeven wordt het voor bacteriën en ziektemakers bijvoorbeeld een stuk lastiger om te overleven binnen ons lichaam. Daarbij worden wij op onze beurt gedwongen om rust te nemen zodat ons lichaam alle zeilen bij kan zetten om de ziektemakers uit te roeien. Het is dus aan ons om op deze momenten goed naar ons lichaam te luisteren en het te ondersteunen waar nodig.