Vraag gratis advies aan
Doe de Vitaminetest
Neurotransmitters: zijn ze in balans?
Neurotransmitters spelen een cruciale rol in hoe we ons voelen en functioneren. Deze chemische boodschappers zorgen ervoor dat signalen tussen zenuwcellen goed worden doorgegeven en houden zo processen zoals stemming, spierbewegingen en concentratie in balans. Leer in dit blog hoe jij je neurotransmitters in balans kan houden.
Lees verder onder de afbeelding
Onderwerpen in dit artikel
- Wat zijn neurotransmitters?
- Hoe maak je neurotransmitters aan?
- De relatie tussen neurotransmitters en voeding
- Wanneer raken neurotransmitters uit balans?
- Hoe vul je neurotransmitters aan?
- Tot slot: houd je neurotransmitters in balans!
Wat zijn neurotransmitters?
Neurotransmitters zijn chemische stoffen die in de hersenen signalen doorgeven tussen zenuwcellen of spiercellen. Ze werken als boodschappers en spelen een belangrijke rol bij het regelen van processen zoals stemming en spierbewegingen. Ze zorgen er vooral voor dat ons lichaam en geest op elkaar afgestemd blijven. Er bestaan zowel exciterende (stimulerende) en inhiberende (remmende) neurotransmitters, die elkaar in balans houden.
Belangrijke neurotransmitters
Het exacte aantal neurotransmitters in ons lichaam is niet precies bekend, maar wetenschappers vermoeden dat er meer dan 100 verschillende soorten zijn. Elke neurotransmitter heeft een unieke rol en manier van werken.
Een aantal belangrijke neurotransmitters zijn:
- Dopamine: komt vrij bij activiteiten zoals sporten, eten, sociale of romantische interacties, en het behalen van doelen.
- Adrenaline: wordt aangemaakt bij spanningen, wat ervoor kan zorgen dat de productie van andere neurotransmitters tijdelijk afneemt.
- GABA: is de belangrijkste inhiberende of remmende neurotransmitter in het centraal zenuwstelsel.
- Serotonine: speelt een belangrijke rol bij hoe jij je voelt en is een voorloper van melatonine.
- Acetylcholine: is zowel actief in centraal zenuwstelsel (hersenen) als het perifere zenuwstelsel (spieren).
Hoe maak je neurotransmitters aan?
Hoewel je neurotransmitters niet direct uit voeding kunt halen, kan je lichaam ze zelf aanmaken met de juiste voedingsstoffen. Voor de meeste neurotransmitters vormen eiwitten (aminozuren) de basis, met als uitzondering acetylcholine, dat uit choline wordt gemaakt.
Daarnaast heb je vitaminen en mineralen zoals magnesium, vitamine B1, B6, C, zink, folaat en ijzer nodig om deze bouwstenen om te zetten in neurotransmitters. Hieronder lichten we kort de aanmaak van vier belangrijke neurotransmitters toe.
Dopamine
Dopamine wordt aangemaakt uit het aminozuur fenylalanine, dat je binnenkrijgt via eiwitrijk voedsel zoals vlees, vis, peulvruchten en soja. Fenylalanine wordt omgezet in tyrosine, en daarna in L-dopa. Met de hulp van onder andere zink en vitamine C ontstaat uiteindelijk dopamine. Dopamine kan, afhankelijk van wat je lichaam nodig heeft, verder omgezet worden in noradrenaline en adrenaline.
Cofactoren nodig: zink, magnesium, folaat, ijzer, vitamine B3, B6 en C.
GABA
GABA wordt geproduceerd uit glutamine, dat voorkomt in voeding zoals vlees, vis en spinazie. Glutamine wordt in het lichaam omgezet naar glutamaat en vervolgens naar GABA. Een belangrijke cofactor bij deze omzetting is magnesium.
Cofactoren nodig: magnesium, mangaan, zink, vitamine B6 en C.
Serotonine
Serotonine ontstaat uit tryptofaan, een aminozuur dat te vinden is in voedingsmiddelen zoals kalkoen, kip, eieren, bananen en noten. Tryptofaan wordt eerst omgezet in 5-HTP voordat het omgevormd wordt tot serotonine. Serotonine kan vervolgens weer gebruikt worden om melatonine aan te maken.
Cofactoren nodig: folaat, ijzer, calcium, magnesium, zink, vitamine B3, B6 en C.
Acetylcholine
Acetylcholine wordt gemaakt uit choline, dat aanwezig is in voedingsmiddelen zoals eieren, lever, vlees en broccoli. Vitamine B5 is onmisbaar voor de omzetting van choline naar acetylcholine..
De relatie tussen neurotransmitters en voeding
Neurotransmitters zelf zitten niet in voeding, maar de bouwstoffen die je nodig hebt om ze aan te maken wel. Eiwitten vormen de basis, terwijl vitaminen en mineralen de cofactoren zijn die dit proces ondersteunen. Daarom is het belangrijk om voldoende van deze voedingsstoffen binnen te krijgen om de aanmaak van neurotransmitters te stimuleren.
Hoe krijg je voldoende eiwitten binnen?
Eiwitten vind je in zowel dierlijke (vlees, vis, eieren, zuivel) als plantaardige voedingsmiddelen (noten, bonen, granen, zaden). Dierlijke eiwitten worden vaak beter door het lichaam opgenomen omdat ze alle essentiële aminozuren bevatten. Om het meeste uit plantaardige eiwitten te halen, is het belangrijk om verschillende bronnen te combineren.
De Gezondheidsraad adviseert gezonde volwassenen om dagelijks minimaal 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht te eten. Voor iemand van 70 kilo komt dit neer op ongeveer 56 gram eiwit per dag. In sommige gevallen heb je echter meer eiwitten nodig, bijvoorbeeld als je intensief sport of voornamelijk plantaardig eet. Benieuwd hoeveel eiwitten jij dagelijks nodig hebt? Gebruik dan onze calorie calculator om je eiwitbehoefte snel en eenvoudig te berekenen.
Hoe zorg je voor voldoende cofactoren?
Vitaminen en mineralen zoals magnesium, zink, vitamine B6 en C zijn belangrijk voor de aanmaak van neurotransmitters. Om voldoende van deze voedingsstoffen binnen te krijgen, is het vooral belangrijk om gezond en gevarieerd te eten. Een goede balans in je voeding betekent veel groenten en fruit, voldoende eiwitten, gezonde vetten uit avocado, vis of noten, en complexe koolhydraten zoals volkoren producten en fruit.
Wanneer raken neurotransmitters uit balans?
Neurotransmitters zijn belangrijk voor hoe jij je voelt en functioneert. Als je niet genoeg eiwitten of cofactoren binnenkrijgt, kan dit de aanmaak van neurotransmitters verstoren. Ook zaken zoals aanhoudende spanningen, emotionele gebeurtenissen, alcohol, drugs, roken, medicijnen, cafeïne en suiker kunnen roet in het eten gooien. Deze kunnen bijvoorbeeld de dopaminebalans verstoren, wat invloed kan hebben op je stemming.
Hoe zorg je voor een goede neurotransmitterbalans?
Een goede balans begint met een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Voldoende eiwitten, vitamine en mineralen zijn daarbij belangrijk, omdat ze bouwstenen en cofactoren leveren die nodig zijn voor de aanmaak van neurotransmitters. Maar voeding is niet het enige wat telt! Beperk ook stimulerende middelen zoals cafeïne, alcohol en suiker. En vergeet niet: regelmatig bewegen en ontspanning zijn minstens zo belangrijk.
Vind je het lastig om alle essentiële voedingsstoffen via je voeding binnen te krijgen? Of is je leefstijl nog niet helemaal op orde? Dan kunnen supplementen een goede aanvulling zijn. Check ons stappenplan om te zien hoe je dit slim aanpakt.
Stap 1: zorg voor voldoende eiwitten
Benieuwd of je voldoende eiwitten binnenkrijgt? Gebruik onze calorie calculator om snel je dagelijkse eiwitbehoefte te berekenen. Houd daarna je eiwitinname bij via een voedingsapp of dagboek. Kom je niet aan de aanbevolen hoeveelheid via je voeding? Dan kan een eiwitpoeder een handige aanvulling zijn.
Onze eiwitpoeders hebben een compleet aminozuurprofiel, inclusief essentiële aminozuren zoals fenylalanine, tryptofaan, glutamaat en tyrosine.
Neem een kijkje op onze proteïne en eiwitten categoriepagina voor een overzicht van al onze eiwitpoeders.
Stap 2: vul je voeding aan met essentiële cofactoren
Een goede multivitamine kan een handige aanvulling zijn om ervoor te zorgen dat je alle essentiële cofactoren binnenkrijgt. Multivitamines bevatten een breed scala aan vitaminen en mineralen die je lichaam nodig heeft. Omdat iedereen andere behoeften heeft, bieden we multivitamines aan die speciaal zijn afgestemd op verschillende groepen, zoals vrouwen, mannen, zwangere vrouwen, kinderen, 50-plussers en sporters.
Neem een kijkje op onze multivitamine categoriepagina voor een overzicht van al onze multi's.
Stap 3: vul je magnesium aan
Magnesium is een van de belangrijkste cofactoren voor de omzetting van eiwitten naar neurotransmitters. Omdat dit mineraal veel ruimte inneemt, zit het vaak niet of in een lagere dosering in multivitamines. Daarom is het slim om magnesium apart aan te vullen. Ons Magnesium Complex bevat vier goed opneembare vormen van magnesium en is daarom onze favoriet.
Neem een kijkje op onze magnesium categoriepagina voor een overzicht van al onze magnesiumproducten.
Stap 4: ontdek jouw neurotransmitterprofiel
Merk je na 8 weken nog niet voldoende resultaat? Dan kan het nuttig zijn om je neurotransmitterprofiel te laten onderzoeken. Met onze neurotransmittertest kun je snel en eenvoudig een overzicht krijgen van welke neurotransmitters bij jou van nature sterker aanwezig zijn en welke je mogelijk wat meer verbruikt.
De vier belangrijkste neurotransmitters komen in de test aan bod: dopamine, serotonine, acetylcholine en GABA. Op basis van de uitslag krijg je praktische leefstijl- en voedingstips om de neurotransmitters die wat extra aandacht nodig hebben te ondersteunen. Let wel op dat deze test puur indicatief is en niet geschikt is voor het stellen van een medische diagnose.
Stap 5: overweeg een neurotransmitterproduct
Op basis van de uitslag van je neurotransmittertest krijg je inzicht in welke neurotransmitter mogelijk wat extra ondersteuning nodig heeft. We raden aan om samen met een zorgverlener te bespreken of een specifiek neurotransmittersupplement voor jou geschikt is. Bedenk wel dat sommige medicijnen kunnen interageren met supplementen, dus professioneel advies is altijd belangrijk.
5-HTP: de voorloperstof van serotonine
5-HTP is de reeds omgezette vorm van tryptofaan en de directe voorloper van serotonine. Dat betekent dat je lichaam tryptofaan niet eerst hoeft om te zetten. Ons 5-HTP product bevat een uniek, hoog geconcentreerd Griffonia simplicifolia-extract, met maar liefst 95% van de werkzame stof 5-Hydroxytryptofaan (5-HTP). De zaden van de Griffonia struik zijn rijk aan 5-HTP en ondersteunen onder andere het geheugen.**
Voordelen product
- Hoog geconcentreerd Griffonia simplicifolia extract (95%)
- Natuurlijk gewonnen uit het Griffoniaplantje
- 5-HTP is de voorloperstof van serotonine
GABA & vitamine B1
Naarmate we ouder worden, produceert ons lichaam steeds minder GABA. In zulke situaties kan GABA-suppletie uitkomst bieden. GABA Plus bevat 250 mg zuiver opneembaar gamma-aminoboterzuur en onderscheidt zich bovendien door de toevoeging van vitamine B1 (thiamine). Deze vitamine is goed voor de gemoedstoestand en een belangrijke cofactor voor de omzetting van glutamine naar GABA.
Voordelen product
- 250 mg zuiver opneembaar GABA
- Directe opname via het mondslijmvlies door smelttablet
- Vitamine B1 (thiamine) is goed voor het concentratievermogen
Mucuna pruriens: de natuurlijke bron van L-dopa
Mucuna pruriens, ook wel bekend als de fluweelboon, is een plant die tussen de 3,1 en 6,7% L-dopa bevat, de voorloper van dopamine. Dit maakt het de rijkste bron van levodopa die er bestaat. Om een merkbaar effect van L-dopa te krijgen, zou je echter heel veel van de vrucht moeten eten. Daarom bevat onze Mucuna pruriens een krachtig extract, waardoor de werkzame stoffen van de fluweelboon in hoge concentraties aanwezig zijn.
Voordelen product
- Mucuna pruriens is de rijkste natuurlijke bron van L-Dopa
- Hoogwaardig extract van minimaal 25% L-Dopa
- Mucuna pruriens is goed voor het geheugen**
Choline: de voorloper van acetylcholine
Acetylcholine wordt aangemaakt uit choline, een vetachtige stof die niet alleen goed is voor de lever, maar ook de vetstofwisseling ondersteunt. Ons Choline Complex bevat choline bitartraat, een stabiele en goed opneembare vorm van choline. Daarnaast is er vitamine B5 aan toegevoegd, een belangrijke cofactor voor de aanmaak van acetylcholine. Vitamine B1 en B12 zijn ook aanwezig en dragen bij aan het geheugen en de concentratie.
Voordelen product
- Choline is de voorloper van de neurotransmitter acetylcholine
- Goed voor het concentratievermogen (B1 & B12)
- Folaat draagt bij tot de groei van het ongeboren kind tijdens de zwangerschap
Tot slot: houd je neurotransmitters in balans!
Het behouden van een gezonde neurotransmitterbalans is essentieel voor hoe je je voelt en functioneert. Door een gevarieerd en voedzaam dieet te volgen, kun je jouw lichaam de bouwstenen geven die het nodig heeft. Heb je moeite om alle benodigde voedingsstoffen binnen te krijgen? Overweeg dan supplementen als aanvulling. Zorg altijd dat je de juiste stappen zet voor jouw gezondheid en neem bij twijfel contact op met een professional.
