Bio, vrije uitloop of scharreleieren: wat is de beste keuze?

De kip is van nature een scharrelaar

Wist je dat kippen van oorsprong bosbewoners zijn? Scharrelen tussen bomen en struiken is dan ook een belangrijk onderdeel van hun natuurlijke gedrag. Dit zet je misschien aan het denken over waar de eieren die je kiest vandaan komen. Want bij het kiezen tussen scharreleieren, vrije-uitloop-, of biologische eieren, maak je ook een keuze over hoe dicht de levensomstandigheden van een kip bij deze natuurlijke habitat liggen.

Wat zijn scharreleieren?

Nu denk je bij scharreleieren misschien aan kippen die lekker rondscharrelen op een boerderij. Maar dit beeld is niet altijd juist. ‘Scharreleieren’ is namelijk niets meer dan een wettelijke term voor eieren afkomstig van leghennen die niet in kooien worden gehouden. Ze leven in grote schuren, wat ze meer vrijheid geeft dan een legbatterij, maar missen het groen en de buitenlucht. Je zou kunnen zeggen dat scharrelkippen een basisniveau van comfort hebben, maar het komt niet in de buurt met de vrijheid van het bos.

Enkele normen die gelden voor scharrelkippenhokken in Nederland zijn: niet meer dan 9 kippen per vierkante meter (m2) en toegang tot zitstokken en legnesten. Verder zijn er geen specifieke eisen voor afleidingsmateriaal om verenpikken te voorkomen. Eerder werden hiervoor de snavels gekapt, maar dat is inmiddels verboden. Nu dimmen gangbare bedrijven nog de lichten om het tegen te gaan, waardoor deze leghennen geen natuurlijk dag- en nachtritme hebben.

Scharreleieren met 1 ster van het Beter Leven keurmerk

Kies je voor scharreleieren met 1 ster van het Beter Leven keurmerk, dan zijn de omstandigheden al iets beter voor de leghennen. Zo hebben ze toegang tot overdekte uitloop van tenminste 20% van de totale staloppervlakte, is het dimmen van lichten niet toegestaan, en zijn de ruimtes verrijkt met strobalen en pikstenen.

Vrije-uitloop en biologische eieren

Scharreleieren vormen vaak de standaard in supermarkten. Ze zijn een stap vooruit op het gebied van dierwelzijn in vergelijking met legbatterijeieren, maar bieden niet dezelfde vrijheid als vrije-uitloop of biologische eieren.

Vrije-uitloopeieren

In tegenstelling tot gangbare scharreleieren, komen vrije-uitloopeieren van leghennen die naast hun leven in een schuur toegang hebben tot buitenruimtes. Daar kunnen ze overdag pikken, scharrelen en zonnebaden, wat dichter bij hun natuurlijke gedrag ligt met als resultaat een positieve impact op hun welzijn. Met een 2 sterren Beter Leven keurmerk moet de vrije uitloop bovendien voorzien zijn van natuurlijke beschutting zoals bomen en struiken.

Biologische eieren

Biologische eieren nemen het welzijn van leghennen nog een stap verder. Naast toegang tot vrije uitloop, krijgen ze biologisch voer, wat vrij is van pesticiden en kunstmatige toevoegingen. Ook hebben ze meer ruimte per kip zowel binnen (maximaal 6 kippen per m2) als buiten (minimaal 4 m2 per kip). Daarnaast is het natuurlijke dag- en nachtritme belangrijk en gelden strenge regels voor het gebruik van antibiotica. Biologische eieren mogen dan ook automatisch het 3 sterren Beter Leven keurmerk dragen, hoewel dat andersom niet altijd geldt.

Is het ene ei gezonder dan het andere ei?

Hebben de levensomstandigheden van kippen, van hun bewegingsvrijheid tot hun dieet, ook invloed op de eieren die ze leggen? Het antwoord is: ja! Factoren zoals toegang tot een buitenruimte met zonlicht en de kwaliteit van het voer spelen een bepalende rol in het gehalte aan voedingstoffen.

Vitamine D

Eieren van kippen die in een onoverdekte buitenruimte scharrelen, hebben een hoger vitamine D3-gehalte. Deze kippen, vooral bij vrije-uitloop en biologische systemen, staan meer bloot aan zonlicht, wat leidt tot een hogere productie van vitamine D3 in hun eieren. Dit verschil is vooral merkbaar als we het vergelijken met scharreleieren van kippen die voornamelijk binnen leven zonder direct daglicht.^1,2 Wil je zoveel mogelijk vitamine D uit kippenei halen? Zorg dan wel dat je het ei kookt in plaats van (roer)bakt, omdat daarmee de hoeveelheid vitamine D beter bewaard blijft.²

Omega-3 vetten

Kippen die een rijker, gevarieerd dieet krijgen, inclusief bronnen van omega-3 vetzuren, leggen eieren met een hoger omega-3 gehalte. Dit is vaak het geval bij biologische eieren, waar kippen toegang hebben tot een natuurlijker dieet, bijvoorbeeld met lijnzaad.^3,4,5 Dit kan hun eieren een gezondheidsvoordeel geven ten opzichte van gangbare scharreleieren.

Antioxidanten

Eieren van kippen die een gevarieerde omgeving hebben met toegang tot vers groen, insecten, zaden en andere natuurlijke voeding, kunnen hogere niveaus van bepaalde antioxidanten bevatten. Dit gaat bijvoorbeeld om luteïne. Luteïne is een carotenoïde die mede verantwoordelijk is voor de gele kleur van de dooier. Dit kan de reden zijn waarom de kleur van de ene eidooier donkerder is dan de andere. Dit type antioxidanten vind je mogelijk dan ook meer in vrije-uitloop- en biologische eieren dan bij gangbare scharreleieren.^6,7

Het welzijn van de kip als code op eieren

Elk ei dat je in Nederland koopt, draagt een unieke code die informatie geeft over het welzijn van de leghennen. Heb je dus ooit te maken met een ei waarvan je niet weet waar het vandaan komt? Lees het dan af van de eicode:

• Cijfer aan het begin: Dit geef het houderijsysteem aan.

‘0’ = Biologisch
‘1’ = Vrije uitloop
‘2’ = Scharrel
‘3’ = Kooi

• Landcode: Zoals ‘NL’ voor Nederland
• Boerderijnummer: Identificeert de specifieke boerderij waar het ei vandaan komt.

En hoe zit dat dan met witte en bruine eieren?

Heb je je ooit afgevraagd of er verschil is tussen witte en bruine eieren, behalve de kleur? Het antwoord ligt verrassend genoeg niet in de voedingswaarde. Zowel witte als bruine eieren zijn qua voedingsstoffen vrijwel identiek. Het kleurverschil wordt bepaald door de genetica van de kip; sommige rassen leggen natuurlijk witte eieren, terwijl andere bruine eieren leggen. Qua gezondheidsvoordeel maakt het dus niet uit of je voor witte of bruine eieren kiest. Wat echt telt voor de kwaliteit van het ei, zijn de levensomstandigheden en het dieet van de kip.

Tot slot: een bewuste keuze voorbij scharreleieren

Scharreleieren lijken misschien de standaard, maar er is meer onder de schaal. Een doordachte keuze in eieren omvat overwegingen van dierenwelzijn, voedingswaarde en de impact op het milieu. De stap van scharreleieren naar vrije-uitloop- of biologische eieren kan een significante verbetering betekenen. Niet alleen voor jouw voedingspatroon, maar ook voor het leven van de kippen en de duurzaamheid van onze voedselproductie.

Meer advies nodig over eieren?

Onze productadviseurs beantwoorden graag al jouw vragen en geven gratis advies op maat.

Vraag gratis advies aan

Britt

Productadviseur