Vraag gratis advies aan
Doe de Vitaminetest
Wat is maca en wat zijn de voordelen?
Maca is een eeuwenoude krachtbron uit de Andes in Peru. Voor de oude Inca's stond dit heilige gewas al dagelijks op het menu. Sinds enkele jaren kom je maca ook steeds meer hier in de schappen tegen als voedingssupplement. Het wordt bestempeld als een ware 'superfood'. Maar wat is maca precies en wat zijn de voordelen van deze bijzondere plant? Je leest het in dit blog.
Lees verder onder de afbeelding
Onderwerpen in dit artikel
- Wat is maca?
- Welke nutriënten bevat maca?
- Wat is de werking van maca?
- Waar is maca goed voor? 5 voordelen
- Heeft maca bijwerkingen?
- Tot slot
Wat is maca?
Maca (Lepidium peruvianum) is een knolgewas dat behoort tot de familie van de kruisbloemige groenten, zoals bloemkool en broccoli. De plant groeit op uitzonderlijke hoogte in het Andesgebergte in Peru en heeft zich goed weten aan te passen aan de extreme omgevingsinvloeden waar het aan wordt blootgesteld, zoals kou, sterke winden, veel zonlicht en een laag zuurstofgehalte. Hierdoor is de plant erg sterk en zit het boordevol (fyto)nutriënten (bioactieve stoffen uit planten met gezondheidsbevorderende effecten) wat maca zo waardevol maakt.
Hoe wordt maca gebruikt?
In Peru maakt maca al meer dan 2000 jaar deel uit van het dagelijks dieet. De wortels worden gekookt en gegeten net als aardappelen, of gedroogd en gemalen tot poeder. Van oudsher wordt maca gewaardeerd als voedzame bron en gebruikt om de vruchtbaarheid en het energieniveau te ondersteunen. Vanwege deze eigenschappen wordt het ook wel Peruaanse ginseng genoemd.
Tegenwoordig is macapoeder, met zijn nootachtige en lichtzoete smaak, een populaire toevoeging aan smoothies, havermout en warme cacaodranken. De plant L. peruvianum kent verschillende variëteiten met kleuren als rood, zwart en geel. Elke soort heeft zijn eigen samenstelling van voedingsstoffen en bioactieve stoffen, wat zorgt voor subtiele verschillen in werkzaamheid.
Welke nutriënten bevat maca?
De werkzaamheid en positieve effecten van maca worden vooral toegeschreven aan de wortels van de plant. Deze zijn rijk aan nutriënten die erg voedzaam zijn en het lichaam goed kan benutten.1-3 Denk hierbij aan essentiële voedingsstoffen, zoals koolhydraten, eiwitten, vezels, vitamines (vitamine A en B-vitamines) en mineralen (ijzer, zink, koper, calcium, magnesium en kalium).
Daarnaast bevat maca ook een breed scala aan bioactieve stoffen of fytonutriënten, waaronder glucosinolaten, (fyto)sterolen, lignanen, polyfenolen, alkaloïden en bepaalde vetzuren inclusief hun overeenkomstige amiden, zoals macamiden die alleen in maca voorkomen. De werkzaamheid en kwaliteit van maca wordt bepaald door de exacte samenstelling van de aanwezige nutriënten.
Wat is de werking van maca?
Hoewel maca een breed toepassingsgebied kent dankzij een rijke fytochemische samenstelling, staat het vooral bekend om zijn adaptogene werking. Het woord ‘adaptogeen’ is afkomstig van het Latijnse 'adaptare' wat 'aanpassen' betekent. Plantenstoffen die deze eigenschappen bezitten, normaliseren fysiologische lichaamsprocessen en ondersteunen het vermogen van het lichaam om zich aan te passen aan veranderende of stressvolle omstandigheden.4
Hoewel het exacte mechanisme nog onduidelijk is, wordt gedacht dat maca de HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnier as) beïnvloedt, wat bij stress wordt geactiveerd.3 De HPA-as is onderdeel van het stress-systeem waarbij de hypothalamus, de hypofyse en de bijnieren ervoor zorgen dat er cortisol vrijkomt. Dit is hét stresshormoon dat het lichaam helpt om snel en adequaat te reageren op stress.
Daarnaast wordt gesuggereerd dat maca ook invloed heeft op andere neuro-endocriene assen, zoals de hypothalamus-hypofyse-gonaden-as (HPG-as). Dit reguleert de aanmaak en afgifte van geslachtshormonen en speelt een grote rol in de voortplanting.2
Waar is maca goed voor? 5 voordelen
Maca bevat dus vele gunstige componenten die waardevol kunnen zijn voor onze gezondheid, maar wat doet maca precies? We hebben 5 voordelen op een rij gezet.
1. Maca is goed voor het energieniveau
In onze huidige maatschappij wordt er veel van ons verwacht en vragen we ook steeds meer van onszelf. We hebben een grote dosis energie nodig om alles uit onze dag te halen en alle ballen hoog te houden. Werken, sporten, voor de kinderen zorgen, met vrienden op pad, bij familie op bezoek, mantelzorg, het huishouden bijhouden en de oneindige to-do-lijstjes zorgen ervoor dat we aan het einde van de dag vermoeid op de bank neerploffen. Niet gek dat we op zoek zijn naar manieren om fitter de dag door te komen. Zo is maca goed voor het energieniveau en kan het een welkome aanvulling zijn om dit weer op peil te brengen.
2. Maca draagt bij aan mentale prestaties
Hoe gelukkig en tevreden we in het leven staan, is afhankelijk van hoe mentaal fit we zijn. Stress-situaties kunnen onze veerkracht en mentale gezondheid flink op de proef stellen, waardoor we de uitdagingen in het dagelijks leven minder goed aankunnen en onze productiviteit in het gedrang komt. Maca draagt bij aan mentale prestaties en kan hiermee de mentale gezondheid weer een duwtje in de juiste richting geven.
3. Maca ondersteunt het libido
Verschillende hormonen, waaronder testosteron, oestrogeen en progesteron, hebben invloed op ons libido. Libido is de benaming voor het seksueel verlangen, oftewel de zin in seks. Een gezond libido is gunstig voor je romantische relatie doordat het de emotionele verbondenheid en tevredenheid vergroot.
Door bepaalde factoren kunnen de geslachtshormonen uit balans raken en kan het libido veranderen. Al eeuwenlang wordt er gezocht naar libido verhogende middelen, zogenoemde afrodisiaca. Zo zijn oesters een bekende afrodisiacum. Ook maca ondersteunt een normaal libido.
4. Maca heeft een gunstige invloed op overgangsverschijnselen
De overgang is de periode rondom de menopauze, de laatste menstruatie van een vrouw. Dit moment wordt pas achteraf vastgesteld nadat de menstruatie een jaar lang is gestopt. Gemiddeld genomen komt dit voor op 51 jarige leeftijd, maar kan ook eerder of later plaatsvinden. De overgang kan wel tien tot vijftien jaar duren.
Tijdens de overgang verandert de hormoonhuishouding enorm en moet een nieuwe balans worden gevonden. De periode voor en na de menopauze kan daarom gepaart gaan met bepaalde ongemakken. Maca heeft een gunstige invloed op overgangsverschijnselen, wat verlichting kan bieden.
5. Maca draagt bij aan de instandhouding van sterke botten
Sterke botten zijn belangrijk om soepel te kunnen bewegen en actief te blijven. Naarmate we ouder worden, neemt de botmassa en botdichtheid af en worden onze botten kwetsbaarder. Zo verloopt de aanmaak van bot trager dan de afbraak. Goed voor onze botten zorgen is dus essentieel. Dit kun je doen door gezond en gevarieerd te eten en voldoende in beweging te blijven, waarbij je ook aan krachttraining doet. Bovendien draagt maca bij aan de instandhouding van sterke botten.
Heeft maca bijwerkingen?
Over het algemeen wordt de inname van maca veilig geacht en goed getolereerd. Wel kunnen er enkele milde bijwerkingen voorkomen, zoals maag- en darmklachten, hoofdpijn en prikkelbaarheid.3 In dat geval kun je kijken of een lagere dosering beter bij je past. Ook is het goed om rustig te beginnen en het gebruik op te bouwen
Maca is niet voor iedereen geschikt. Denk aan kinderen en zwangere vrouwen. Het gebruik tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding wordt afgeraden, omdat er weinig bekend is over de veiligheid van maca tijdens deze perioden. Ook bij gezondheidsproblemen en medicatiegebruik is het verstandig om eerst met je arts te overleggen of de inname van maca veilig is. Maca kan een interactie aangaan met bepaalde medicijnen. Neem maca niet wanneer je allergisch bent voor kruisbloemige gewassen.
Tot slot
Maca is een bijzondere plant die op grote hoogte in het Andesgebergte van Peru groeit. Dankzij een unieke samenstelling van essentiële voedingsstoffen en fytonutriënten wordt deze plant als zeer waardevol geschat. Zo is maca goed voor ons energieniveau, libido en draagt het bij aan mentale prestaties. Breng met maca de kracht van de ruige bergen naar jouw dagelijkse routine.
Referenties
- Gonzales, G. F. (2012). Ethnobiology and ethnopharmacology of Lepidium meyenii (Maca), a plant from the Peruvian highlands. Evidence‐Based Complementary and Alternative [...], 2012(1), 193496.
- Minich, D. M., Ross, K., Frame, J., Fahoum, M., Warner, W., & Meissner, H. O. (2024). Not all maca is created equal: a review of colors, nutrition, phytochemicals, and [...]. Nutrients, 16(4), 530.
- Ulloa del Carpio, N., Alvarado-Corella, D., Quiñones-Laveriano, D. M., et al. (2024). Exploring the chemical and pharmacological variability of Lepidium meyenii: a comprehensive review of the effects of maca. Frontiers in Pharmacology, 15, 1360422.
- Chandrasekhar, K., Kapoor, J., & Anishetty, S. (2012). A prospective, randomized double-blind, placebo-controlled study of safety and efficacy of a high-concentration full-spectrum extract of ashwagandha root in reducing [...] in adults. Indian Journal of Psychological [...], 34(3), 255-262.
Onze sportsupplementen zijn NZVT
